Sensorisch speelgoed en materialen voor speelbakken

Wat is sensorisch spel en sensorisch speelgoed?

Sensorisch spel – ook wel sensopatisch spel genoemd – is een speelse en rustgevende manier van ontdekken waarbij kinderen volop hun zintuigen gebruiken. Het valt onder sensorisch speelgoed, dat speciaal bedoeld is om voelen, horen, zien, ruiken of soms zelfs proeven te stimuleren.

Door kinderen te laten spelen met een sensorische speelbak of voelbak, krijgen ze de kans om op een laagdrempelige manier te leren en te ontspannen.

Voordelen van sensorisch spel

Sensorisch spel helpt kinderen om:
✔ tot rust te komen en te ontprikkelen
✔ de concentratie te verbeteren
✔ motorische vaardigheden te oefenen
✔ de zintuigen bewust te gebruiken
✔ zelfstandig te ontdekken en fantaseren

Zelf heb ik ervaren hoe waardevol dit is. Bij mijn jongste zoontje zag ik hoe sensorisch spelen hem hielp om rustig te worden, zich beter te concentreren en volop te genieten van het ontdekken met zijn handen. Dat gun ik ieder kind – en iedere ouder.

Welke sensorische materialen kun je gebruiken? 

Er bestaan ontzettend veel soorten sensorische materialen die je kunt gebruiken in een speelbak of voelbak. Een paar voorbeelden:

• Speelrijst – kleurrijk en uitnodigend

• Kinetisch speelzand – zacht en vormbaar

• Decoratiezand, vogelzand of lavendel – geurend en verrassend

• Papiersnippers, confetti of boomschors – voor textuur en variatie

• Gepofte granen, bonen, mais, zonnebloempitten, boekweit, erwten – duurzaam en tactiel

Wil je liever geen eetbare materialen inzetten? Dat kan natuurlijk ook. Er zijn genoeg alternatieven die de zintuigen prikkelen, zónder voedsel te gebruiken. Denk aan glaskiezels, houten schijven of gedroogde bloemen.

Hoe maak je een voelbak of sensory bin? 

Een voelbak (ook wel sensory bin genoemd) is eenvoudig zelf te maken. Vul een stevige bak met sensorische materialen, voeg schepjes, lepeltjes en bakjes toe, en eventueel kleine figuren of accessoires rond een thema.

Begin klein: een handje speelrijst of zand, een paar schepjes en een bakje zijn vaak al genoeg voor een waardevol ontdekmoment.

Ideeën voor sensorische speelbak thema’s

Een sensorische speelbak is extra leuk als je hem koppelt aan een thema. Zo krijgt het spel meer betekenis en sluit je aan bij de belevingswereld van je kind. Hieronder vind je een aantal inspirerende voorbeelden:

• Herfstbak
  Vul de bak met speelrijst in rood-, oranje- en geeltinten, aangevuld met bladeren, eikeltjes en dennenappels. Voeg kleine dierenfiguurtjes toe, zoals eekhoorns of egeltjes. Perfect om te praten over de seizoenen en de natuur.

• Boerderijbak
  Gebruik groene speelrijst als gras en bruine rijst of mais als aarde. Zet er boerderijdieren en een mini-tractor bij. Kinderen kunnen zelf boer of boerin spelen, het voer verdelen en verhalen bedenken over het boerenleven.

• Unicorn-bak
  Voor kinderen die van sprookjes houden: maak een bak met pastelkleuren speelrijst, glittersteentjes en kleine unicorn- of regenboogfiguren. Dit nodigt uit tot fantasierijk spel en stimuleert creativiteit.

• Strandbak
  Gebruik kinetisch zand, schelpjes en kleine bootjes. Voeg een bakje water toe (voor iets oudere kinderen) om een echte strandervaring na te bootsen. Zo kunnen kinderen verhalen bedenken over vakantie, zee en vissen.

• Jungle-bak
  Combineer groene speelrijst met bladeren, houten schijfjes en wilde dierenfiguren zoals apen, tijgers of olifanten. Ideaal om rollenspellen te spelen en meer te leren over de natuur.

Met thema’s kun je eindeloos variëren. Je kunt inspelen op seizoenen, feestdagen of de interesses van je kind. Het mooie is dat je telkens dezelfde basisbak kunt gebruiken en alleen de materialen en figuren wisselt. Zo blijft sensorisch spel steeds opnieuw een ontdekking.

Vanaf welke leeftijd is sensorisch spel geschikt? 

Veel kinderen kunnen vanaf ongeveer 1 jaar al veilig kennismaken met sensorisch spel, zoals speelrijst of zand.
Let wel: het is belangrijk om er altijd bij te blijven. Ook al is rijst eetbaar, het blijft oppassen voor verslikken.

Begin klein: een handje rijst, een paar schepjes en een bakje. Dat is vaak al genoeg voor een mooi ontdekmoment.

Is spelen met voedsel oké? 

Sommige ouders die ik spreek twijfelen of spelen met etenswaren geschikt is. Zelf kies ik er bewust voor, omdat:
✔ het duurzaam te gebruiken is (mits droog bewaard)
✔ het kinderen helpt ontprikkelen en focussen
✔ het educatief is – je kunt vertellen over herkomst, boerderij, natuur en voedselketens

Toch liever iets anders? Er zijn veel prachtige alternatieven, zoals decoratiezand, glaskiezels of houten schijven.

Unieke sensorische speelsets – met zorg samengesteld 

Ben je op zoek naar complete sets voor je sensorische speelbak of voelbak? In mijn webshop vind je sensorische speelsets die ik met liefde samenstel. Elk pakket is uniek, vaak in kleine oplage beschikbaar en altijd afgestemd op een thema.

Ik combineer materialen zoals rijst, mais, bladeren of boekweit met figuren en accessoires die de zintuiglijke ervaring versterken. Kinderen spelen er niet alleen met plezier mee, ze leren ondertussen ook:
✔ beter prikkels verwerken
✔ gericht spelen en fantaseren
✔ hun fijne motoriek oefenen
✔ zelfstandig ontdekken

Dat is precies wat ik ieder kind gun: spelend leren in rust, met ruimte voor verwondering.

Ook geschikt voor volwassenen of zorginstellingen 

Sensorisch spelmateriaal is niet alleen waardevol voor kinderen. Ook volwassenen of jongeren in een zorginstelling ervaren vaak plezier en rust met een sensorische speelbak of voelbak. Denk aan mensen met een verstandelijke beperking, dementie of overprikkeling.

De speelsets en materialen kunnen zelfs vanuit een PGB (persoonsgebonden budget) bekostigd worden. Wil je daarover meer weten of persoonlijk advies? Stuur gerust een berichtje – ik denk graag met je mee.

Op zoek naar iets specifieks? 

Heb je een thema in gedachten of zoek je materiaal voor een bepaalde leeftijd, prikkelgevoeligheid of setting? Laat het me weten! Met een berichtje denk ik met je mee en kan ik eventueel iets op maat samenstellen.

Veelgestelde vragen kort samengevat 

✔ Wat is sensorisch spel?
Spel waarbij kinderen hun zintuigen gebruiken om te ontdekken, zoals voelen, horen, zien en soms ruiken of proeven.

✔ Wat is sensorisch speelgoed?
Speelgoed dat speciaal ontworpen is om zintuiglijke prikkels te bieden en kinderen te laten ontdekken.

✔ Wat zijn sensorische materialen?
Materialen zoals speelrijst, zand, granen of natuurlijke elementen die uitnodigen tot spel met de zintuigen.

✔ Wat is een voelbak of sensory bin?
Een bak gevuld met sensorische materialen waarin kinderen kunnen scheppen, gieten en fantaseren.

✔ Vanaf welke leeftijd is sensorisch spel geschikt?
Meestal vanaf 1 jaar, mits onder begeleiding van een volwassene.